"L’APERITIF ŚWIĄTECZNIE" to wyjątkowa, bożonarodzeniowa odsłona duetu, który tworzą wokalistka Daria Zaradkiewicz oraz akordeonista Paweł A. Nowak. Zapraszamy na koncert kolęd i świątecznych melodii zakorzenionych w polskiej tradycji, ale i nie tylko!

Kaszubska kolęda istnieje już od grubo ponad wieku. Możemy zatem powiedzieć, że znacznie wyprzedziła inną twórczość muzyczną regionu, a zwłaszcza kaszubską pieśń religijną, która w zasadzie zaczęła powstawać po koronacji Matki Boskiej Sianowskiej na Królową Kaszub. Tworzenie kolęd w głównym stopniu związane było i nadal jest z bogactwem kaszubskich zwyczajów bożonarodzeniowych. Stąd należy tu mówić de facto o pastorałkach.

Tworzenie prawdziwych kolęd, czyli pieśni bożonarodzeniowych mających przyzwolenie do śpiewania podczas uroczystości kościelnych, rozwinęło się właściwie dopiero po II wojnie światowej. Do klasyków tej twórczości należą Jan Trepczyk, Stefan Bieszk, Jan Rompski, Antoni Pepliński, a także Stefan Fikus. Prawdziwy rozkwit tych dziełek nastąpił dopiero po zmianach ustrojowych w kraju, czyli po 1990 roku. Ogromne zasługi ma w tej dziedzinie poeta i kompozytor Jerzy Stachurski – ojciec współczesnej pieśni kaszubskiej. W inspirowaniu i kreowaniu ich powstawania główną rolę odegrały nowo powstałe kaszubskie programy telewizyjne i radiowe oraz publikatory prasowe, które w tym czasie intensywnie włączały się w promowanie rodzimej kultury.

W ciągu trzech ostatnich dekad powstało wieledziesiąt razy więcej kolęd i pastorałek niż w sumie do roku 1990. Obecnie ich liczbę można szacować na około 250. Niektóre z nich są wyjątkowej urody. Przy odpowiedniej promocji mogłyby konkurować z najbardziej znanymi kolędami świata. Niestety, kultura kaszubska – aczkolwiek przez wielu określana mianem fenomenu – nie jest w stanie wyzwolić takiej ekspresji, by kolędy te mogły zachwycać miliony wielbicieli bożonarodzeniowego czasu i pieśni.

Od co najmniej ćwierćwiecza kaszubski ferment twórczy jest na stałym, dobrym, poziomie. Można nawet uznać, że rozszerza się paleta twórczych kreacji o nowe gatunki literackie. Szczególnej nobilitacji doznaje kaszubska powieść. Oczywiście, wciąż powstają nowe kolędy i pastorałki. Powstają też nowe źródła inspiracji. Od kilku lat należy do nich konkurs na pisanie i komponowanie kolęd rozpisany przez Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej. Do wcześniej napisanych tekstów, kompozytorzy – w ramach konkursu – piszą nuty. W minionych latach teksty pisali Jerzy Stachurski, Eugeniusz Pryczkowski, aktualnie – Mirela Fiedorowicz. W taki sposób powstało kilkanaście nowych kolęd.

Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie w Baninie postanowiło przygotować nagrania kilku z nich. Zrealizowały je „Spiéwné kwiôtczi” oraz solistka Weronika Ceynowa w studiu North Tadeusza Korthalsa, autora wielu melodii do kaszubskich piosenek, w tym także bożonarodzeniowych. Wraz z operatorem kamery Zbigniewem Grubą zrealizowano także zdjęcia. Powstały teledyski, które ukazały się tuż przed świętami, i tuż po nich. Nowe utwory to: „Kolãda dlô wnëczka”, „Gòdów czas”, „Ùdba Mariji” i „Kòlãda dlô cerpiącégò Jezësa”. Nuty napisali T. Korthals i Izabella Bliźniewska (młoda utalentowana twórczyni z Dzierżążna!). Teksty oraz muzykę do ostatniego utworu stworzył Eugeniusz Pryczkowski.

Utwory są wybitnie współczense. Nawiazują wręcz do ostatnich wydarzeń bezczeszczenia świętych wizerunków. Podkreślają piękno kaszubskiej tradycji, a także wyrażają wiarę, że Kaszubi zwyciężą zło i nadal trwać będą przy Chrystusie. W jednej z kolęd Maryja wręcz wyraża pragnienie, że chętnie wysłałaby Synka nad Bałtyckie Morze, gdzie pokornie żyje lud kaszubski, który na pewno godnie zaopiekowałby się Nim.

Teledyski bardzo szybko zyskały duże zainteresowanie. Są oglądane i komentowane. Pierwsi zareagowali poeci, kompozytorzy, muzycy, także malarze i rzeźbiarze.

- Jestem pod ogromnym wrażeniem, po wysłuchaniu w przepięknym wykonaniu Weroniki „Kolędy dla cierpiącego Jezusa”, a także „Ùdba Mariji”. W tym zachwycie rodzi się w moim sercu pragnienie, a faktycznie szczera prośba związana z prezentacją mojej twórczości – napisał Franciszek Sychowski z Wejherowa, rzeźbiarz, który w tym roku obchodzi 50-lecie pracy artystycznej.

– Jeśli się uda, to w najbliższą niedzielę wykonam jedną z kolęd w kościele – dodaje organista Mateusz Białk z Sianowa.

(ep)

Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji w Chmielnie realizował projekt przyczyniający się do rozwijania lokalnego dziedzictwa kulturowego. Są nim warsztaty pn. „Jak powstaje bazuna- warsztaty budowy instrumentu z przedstawieniem i omówieniem jego poszczególnych elementów".

Minęło już pięć lat owocnego działania klubu „Cassubia” po reaktywacji w 2016 r. Klub zrzesza około 30 młodych ludzi związanych z Oddziałem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Baninie.

„Zéńdzenié bëło baro ùdóné”, „Było cudownie”, „Jak na gwiôzdã przëstało, móm i jô legitimacjã ZKP” – takie i wiele innych komentarzy pojawiło się na forach internetowych po spotkaniu opłatkowo-noworocznym Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Baninie. Pokazało ono, że ludzie pragną się spotykać, chcą brać udział w życiu społeczności, a nawet współtworzyć jej kulturowy obraz.

14 stycznia 2022 r. w Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica im. Wojciecha Kilara odbędzie się wydarzenie inaugurujące cykl koncertów karnawałowych - "Orchestral tribute to Grzegorz Ciechowski".

Barbara  Pisarek - 11 listopada 2009

   20 grudnia 2021 roku odeszła z kartuskiej społeczności Barbara Pisarek, mieszkanka Kartuz, kaszubska działaczka, wychowawczyni pokoleń dzieci i młodzieży. W kartuskich szkołach nauczała języka polskiego i języka kaszubskiego. Aktywnie działała w wielu organizacjach społecznych, szczególnie wspierających idee rozwoju Kaszub. Była aktywnym członkiem ZKP. Z jej inicjatywy poczyniono działania na rzecz ochrony kaszubskiej przyrody poprzez ustanowienie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Była znawcą historii Kartuz i zakonu Kartuzów. Współpracowała z członkami Towarzystwa Miłośników Kartuz na rzecz ochrony i restauracji kartuskich zabytków. Pisała i publikowała na łamach lokalnych czasopism i portali internetowych teksty popularyzujące polskie wartości patriotyczne oraz tradycje i kulturę kaszubską. Z zamiłowaniem oddawała się malarstwu, muzyce i literaturze. W kartuskim liceum „Na Klasztornej” prowadziła zajęcia z języka polskiego, języka kaszubskiego i wiedzy o kulturze. Szeroko pojęta kultura była jej pasją. Barbara Pisarek była autorką artykułów oraz krótkich utworów literackich pisanych zarówno prozą, jak i wierszem. Barbara była utalentowana muzycznie. W młodości ukończyła szkołę muzyczną. Grała na pianinie i śpiewała. Jej twórczość przybierała różnorodne formy, także sztuki użytkowej, bądź artystycznego rękodzieła. Posiadała niezwykłą osobowość, dzięki której na zawsze zapisała się w pamięci kaszubskiej społeczności, w historii Kartuz i Kaszub.

Na podstawie art.20 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U .z 2021 r. poz. 1372 ze zm.) zwołuję XXXV sesję Rady Gminy Chmielno w dniu 16 grudnia 2021 roku (czwartek) o godz. 11:00 w siedzibie Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Chmielnie (83-333 Chmielno, ul. Gryfa Pomorskiego 20-Sala Widowiskowa).

Znaczący sukces odnieśli uczniowie SP nr 2 im. Jana Heweliusza w Żukowie. Aż dwoje z nich zajęło czołowe miejsca w jubileuszowym XXV Konkursie Wiedzy o Kaszubach. Trzeba podkreślić, że rywalizowali oni z 500 innymi uczniami z całego kaszubskiego regionu.

Lekcje języka kaszubskiego przede wszystkim wzbogacają zdolności lingwistyczne uczniów, poszerzają słownictwo, rozwijają kulturową wiedzę i wyobraźnię. W system nauki rodzimego języka na Kaszubach włączono także poznawanie swego regionu, a przez to zanurzanie się w naturalne obszary jego użytkowania. W tę edukację od lat włączone są także szkoły z powiatu gdańskiego, między innymi Zespół Kształcenia i Wychowania w Kolbudach.